Mali hükümeti, 1 Nisan 2025’te Cezayir’in, Mali hava sahasında seyreden bir askeri dronu vurduğunu iddia etti. Bu olayın ardından Mali, Cezayir’i Uluslararası Adalet Divanı’na (UAD) şikayet etti. Mali yetkilileri, Cezayir’in bu eylemini “açık bir saldırı ve uluslararası hukukun ihlali” olarak nitelendirdi . Cezayir ise iddiaları reddederek, dronun kendi hava sahasını ihlal ettiğini ve meşru müdafaa kapsamında vurulduğunu öne sürdü.
DİPLOMATİK GERİLİM VE KARŞILIKLI HAMLELER
İki ülke arasındaki kriz, diplomatik alanda da yankı buldu. Mali, Nijer ve Burkina Faso ile birlikte Cezayir’deki büyükelçilerini geri çekti. Cezayir de aynı şekilde Mali ve Nijer’deki diplomatik temsilcilerini geri çağırdı . Ayrıca, her iki ülke karşılıklı olarak hava sahalarını birbirlerine kapattı. Mali hükümeti, Cezayir’den hava sahası ihlali iddialarına dair kanıt talep ettiğini, ancak yanıt alamadığını belirtti.
ALGİERS ANLAŞMASI’NIN SONU
Mali ve Cezayir arasındaki gerilim, yalnızca dron olayıyla sınırlı değil. İki ülke arasındaki ilişkiler, özellikle 2015’te imzalanan Algiers Anlaşması’nın Mali askeri cuntası tarafından Ocak 2024’te feshedilmesiyle derinden sarsıldı . Bu anlaşma, Mali’nin kuzeyindeki Tuareg gruplarıyla barışı sağlamayı amaçlıyordu. Mali hükümeti, anlaşmanın Cezayir tarafından “terör grupları lehine istismar edildiğini” öne sürerek fesih kararı aldı .
GÜVENLİK KRİZİ VE BÖLGESEL DİNAMİKLER
Mali, 2012’den beri devam eden bir güvenlik kriziyle karşı karşıya. Kuzeydeki Tuareg gruplarının bağımsızlık talepleri ve El-Kaide ile IŞİD bağlantılı grupların saldırıları, ülkeyi derinden etkiledi . Cezayir ise bölgede tarihsel bir arabulucu rolü üstlenmişti. Ancak Mali cuntasının Fransa ve BM ile ilişkilerini keserek Wagner Grubu ile işbirliği yapması, bölgesel dengeleri değiştirdi . Cezayir, Mali’nin bu hamlelerini “istikrarsızlaştırıcı” olarak değerlendiriyor.
İNSANİ DURUM VE SİVİLLERİN ETKİLENİMİ
Yaşanan çatışmalar ve politik istikrarsızlık, Mali’deki sivilleri derinden etkiledi. BM verilerine göre, 2023 itibarıyla 8,8 milyon kişi insani yardıma ihtiyaç duyuyor ve 575.000’den fazla kişi yerinden edilmiş durumda . Özellikle kuzey bölgelerdeki çatışmalar, insani krizi daha da derinleştirdi. Cezayir ile yaşanan gerilim, bölgedeki insani yardım çalışmalarını da olumsuz etkileyebilir.
ULUSLARARASI TEPKİLER VE GELECEK SENARYOLARI
Uluslararası toplum, Mali ile Cezayir arasındaki krize henüz sınırlı tepki verdi. Afrika Birliği ve BM gibi kuruluşların arabuluculuk çabaları, şimdilik sonuçsuz kaldı. İki ülke arasındaki gerginliğin tırmanması, Sahel bölgesindeki istikrarsızlığı daha da artırabilir. Özellikle terör gruplarının bu krizden faydalanarak bölgedeki etkilerini güçlendirmeleri ihtimali endişe yaratıyor
